Widok zawartości stron Widok zawartości stron

Historia Nadleśnictwa

Najstarszą wzmiankę o Puszczy Stromieckiej spotykamy u Księdza Jana Długosza. Pisze on o Tatarach, przebywających w okolicach Sieciechowa, którzy napadli na Polskę w 1241 r. „zatrzymali się w wielkim lesie, który u Polaków zowią Stremech".  Jest to zniekształcona nazwa Stromca.

Puszcza Stromiecka stanowi pod względem geograficzno-przyrodniczym oraz pod względem prowadzenia prawidłowej gospodarki leśnej jednolity obszar, leżący między trzema rzekami – Wisłą, Pilicą i Radomką, które stanowią jego naturalne granice, a dawniej broniły dostępu do Puszczy.

Obecnie całością Lasów Państwowych Puszczy Stromieckiej  administruje jeden gospodarz, a mianowicie Nadleśnictwo Dobieszyn, którego urząd znajduje się 7km. na wschód od miejscowości Stromiec.

Podczas walk dzielnicowych za Leszka Białego w 1250 r. obszar między Pilicą a Radomką został odłączony od Korony na rzecz Księstwa Mazowieckiego, a po jego inkorporacji do Korony w 1474 r., część Lasów Puszczy Stromieckiej stała się dobrami Królewskimi województwa mazowieckiego. Lasy te utrzymały się do obecnych czasów dzięki temu, że jako dobra Królewskie stały się w czasach zaborów - Lasami Skarbowymi.

Po trzecim rozbiorze Polski lasy Puszczy Stromieckiej zajęła Austria. W 1802 r. wykonano plany pomiarowe lasów leśnictwa Kozienice oraz Lasów Skarbowych Puszczy Stromieckiej. Na podstawie tych pomiarów w 1805 r., a więc bez mała 200 lat temu utworzono „Straż Stromiec" – protoplastę obecnego Nadleśnictwa Dobieszyn.

Powierzchnia Straży Stromiec składała się z obrębów i oddziałów mających nazwy uroczysk, z których wiele dotrwało do czasów współczesnych w mniej lub bardziej zniekształconej formie. Po Kongresie Wiedeńskim Lasy Puszczy Stromieckiej znalazły się pod zaborem rosyjskim; ich część rozdano rosyjskim oficerom za uśmierzenie Powstania Listopadowego. W 1849 r. zmieniono nazwę Straży Stromiec na Grabowy Las.

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości do obszarów leśnych Straży Grabowy Las przyłączono leżące w pobliżu Radomia następujące uroczyska: Chronów, Kaptur, Janiszew, Makowiec, Rajec, Podkanna i utworzonemu tak nadleśnictwu nadano nazwę Radom przenosząc siedzibę urzędu do Radomia.

W 1920 r. siedzibę urzędu Nadleśnictwa przeniesiono do Grabowego Lasu, który znajduje się ok. 6 km na płd. wschód od Stromca. W latach 1925 – 1936 uroczyska leżące w pobliżu Radomia przekazano Ministerstwu Spraw Wojskowych oraz Nadleśnictwom; Szydłowiec, Małomierzyce i Jedlnia. Stosownie do zarządzenia Ministra Rolnictwa i Reform Rolnych z dn. 09.03.1933 r. nazwa Nadleśnictwa „Radom" zostaje zmieniona na nazwę „Stachów", a siedzibę urzędu Nadleśnictwa przeniesiono do Stachowa koło Wsi - Budy Augustowskie ok. 8km. na płn. - wsch. od Stromca. W 1945r. nazwa Nadleśnictwa Stachów została zmieniona na nazwę - Dobieszyn. Nadleśnictwo Dobieszyn obecny kształt uzyskało w 1973 r.

Lasy Puszczy Stromieckiej były miejscem licznych wydarzeń w historii dziejów Polski. Na wysokości Warki po zachodniej stronie Wisły w Uroczysku Trupień, w 1656 r. Stefan Czarnecki stoczył zwycięską bitwę ze Szwedami. W okresie Insurekcji Kościuszkowskiej, Wojen Napoleońskich i Powstania Listopadowego – tutejsze lasy były miejscem walk, zgrupowań, przemarszów wojsk. Również w czasie Powstania Styczniowego miały miejsce potyczki i bitwy w pobliżu  Dobieszyna, Grabowego Lasu, Lipy, Anielina, Radzanowa i innych. W okresie I –Wojny Światowej Legioniści z I- Brygady IV Batalionu walczyli nieopodal Stromca pod Niedabylem, Starą Wsią, Budami Michałowskimi i Boską Wolą. 17.05.1935 r. cała Leśna Polska na czele z Dyrektorem Naczelnym LP i Dyrektorem Dyrekcji LP w Radomiu, żegnała na terenie naszego Nadleśnictwa, Największego Polaka 20-go wieku - Wskrzesiciela Rzeczypospolitej - Józefa Piłsudskiego w jego ostatniej drodze na Wawel. We wrześniu 1939 r. Pułki Kresowe Północnego Zgrupowania Armii „Prusy" oraz Wileńska Brygada Kawalerii dążąc na przeprawy przez Wisłę stoczyły szereg walk z Niemcami w tutejszych lasach w pobliżu Białobrzegów, Stromca, Grabowego Lasu, Lipskich Bud, Dobieszyna, Głowaczowa, Studzianek, Trzebienia i Magnuszewa. Pierwszym oddziałem partyzanckim działającym w lasach Puszczy Stromieckiej był Oddział Wydzielony Kawalerii Wojsk Polskich pod dowództwem majora Henryka Dobrzańskiego – legendarnego „Hubala". W lecie 1944 r. w lasach północnej i wschodniej części Puszczy Stromieckiej utworzony został przyczółek Warecko – Magnuszewski. W obronie przyczółku toczyło się szereg długotrwałych i zaciekłych walk, między innymi słynna Bitwa pod Studziankami w dniach 09 – 16 sierpnia. W wyniku tych walk uległo całkowitemu zniszczeniu 3 tys. ha lasów, w tym 500 ha starodrzewu puszczańskiego. Mało tego, ok. 7 tys. h. drzewostanów zostało silnie przerzedzone, okaleczone i uszkodzone przez postrzelanie, a ok. 1000 ha gleb leśnych uległo degradacji tracąc leśny charakter. Taki ogrom szkód i ich skutki stawiały i stawiają przed leśnikami Puszczy Stromieckiej szereg nietypowych zadań wymagających specyficznego sposobu gospodarowania.